U Muzeju Kozare sinoć je otvorena izložba „Gusle“ autora Miroslava Mitrovića iz Etnografskog muzeja u Beogradu pod nazivom „Đe svi ćute, a one govore“.
Mitrović je novinarima izjavio da ideja o prikupljanju predmeta materijalne kuture datira iz polovine 19. vijeka, iz vremena Miloša Obrenovića.
„Projekat je jedinstven jer je materijal skupljan na cjelokupnom južnoslovenskom prostoru, od Slovenije do Makedonije, a odnosi se na predmete materijalne kulture. Skupljali smo predmete 120 godina i što se tiče količine imamo oko 50.000 predmeta, a od toga 150 gusala klasifikovanih kroz zbirku muzičkih instrumenata“, rekao je Mitrović.
On je dodao da je izložba prvi put viđena 2014. godine u slavu Velikog rata i podijeljena je u pet ciklusa.
„Iako imamo predmete iz 19. vijeka, najstarije gusle datiraju iz Prvog svjetskog rata. Vrlo interesantno je da je jedne gusle od vojničkog šlema napravio srpski invalid u Bizerti, u francuskom vojnom odmaralištu 1917. godine. Još imamo troje gusle koje su bile preko Albanije i Kajmakčalana. Nosili ih vojnici i vratili ih i poklonili našem muzeju“, istakao je Mitrović.
On je dodao da su među prikupljenim instrumentima i gusle između dva rata, gusle poslije Drugog svjetskog rata kao i neobične gusle, rađene od neobičnog materijala.
„Recimo imamo gusle iz Crne Gore rađene kao epska istorija planete zemlje i tu su na medaljonima drvenim zabelježene ličnosti Zevs, Hera, Molijer, LJudevit Gaj, Šekspir, Dositej Obradović, Vuk Karadžić“, rekao je Mitrović.
Kao prateći materijal večerašnje izložbe na kojoj je predstavljeno 25 gusala i fotografije guslara i guslarki.
Mitrović je dodao i da su nekada, u 19. vijeku gusle bile kućevni instrument i taj instrument je prenosio tradiciju.
„Danas su guslari izuzetni glasovi i neki od njih znaju 800 i 1000 pjesama Najvažnije u tom trojstvu pesma, gusle, guslar je pesma, retko gde ima takvih pesama i to veoma kvalitetnih“, rekao je Mitrović.
To je potvrdio i prateći program večerašnje izložbe gdje je nastupio guslar Dragan Miličić iz Udruženje guslara i epskih pjesnika „Od Zmijanja Rajko“ Banja Luka, kao i članovi Udruženja za očuvanje tradicije i Kulturno-umjetničkog društva „Milan Egić“ iz Brezičana.
„Zaista su neobične ove gusle i ovo je jedan rijedak primjer kulturnog dešavanja u Prijedoru. Ovo je značajno za kulturu grada Prijedora“, rekla je Dragana Žujić, direktor Muzeja Kozare.
Izložba će biti otvorena do kraja februara.
Izvor: PrijedorGrad.org