Firma „Nemetali“ iz Prijedora na crno vrši eksploataciju keramičkih i opekarskih glina na ležištu Crna dolina kod Prijedora, jer nema ugovor o koncesiji, niti posjeduje licencu o ispunjenju uslova za izvođenje rudarskih radova u površinskoj eksploataciji.
Republički rudarski inspektor, potvrđeno je za CAPITAL iz Inspektorata RS, 24. avgusta ove godine izvršio je vanrednu inspekcijsku kontrolu u ovoj firmi i naredio da u roku od 90 dana obezbijedi ugovor o koncesiji za eksploataciju keramičkih i opekarskih glina na navedenom ležištu. Međutim, u konfuznim odgovorima na naša pitanja Inspektorat RS navodi da privredno društvo „Nemetali“ eksploataciju keramičkih i opekarskih glina na ležištu Crna dolina obavlja na osnovu rješenja Ministarstva energetike i rudarstva Republike Srpske od 20. januara 1999. godine.
„Privredno društvo „Nemetali“ posjeduje Glavni rudarski projekat površinskog kopa gline na ležištu Crna dolina koji je odobren rješenjem Ministarstva za privredu SR BiH od 7. avgusta 1991. godine, a na osnovu koga izvodi rudarske radove na eksploataciji keramičkih i ciglarskih glina na ovom ležištu“, navodi se u odgovorima Inspektorata RS.
Međutim, pravu konfuziju izaziva sljedeći odgovor koji kaže da firma „Nemetali“ ne posjeduje licencu Ministarstva energetike i rudarstva o ispunjenju uslova za izvođenje rudarskih radova u površinskoj eksploataciji nemetaličnih mineralnih sirovina, te da iz tog razloga rudarske radove na ležištu Crna dolina izvodi privredno društvo „Bentonit“ iz Šipova.
„Bentonit posjeduje licencu Ministarstva energetike i rudarstva o ispunjenju uslova za izvođenje rudarskih radova u površinskoj eksploataciji nemetaličnih mineralnih sirovina koja važi do 25. novembra 2023. godine. Radovi se izvode na osnovu Ugovora o izvođenju rudarskih radova od 11. februara 2022. godine“, navodi se u odgovorima Inspektorata RS.
Ono što rudarski inspektor nije naveo, a što je posebno interesantno, jeste da „Nemetali“ i „Bentonit“ imaju istog većinskog vlasnika – Adama Vitarigova.
Isti vlasnik firmi „Nemetali“ i „Bentonit“
Većinski vlasnik firmi „Nemetali“ u procesu privatizacije postao je Andrej Gartner iz Teslića koji je u decembru 2001. godine kupio 30 odsto državnog kapitala u ovoj firmi. Vlasnička struktura promijenjena je 2005. godine kada je jedan od vlasnika akcija Adam Vitarigov objavio javnu ponudu za preuzimanje i stekao 62 odsto akcija. Ono što je interesantno je da je Vitarigov većinski vlasnik i firme „Bentonit“ koja je na osnovu Ugovora o izvođenju rudarskih radova sa „Nemetali“ od 11. februara ove godine počela da eksploatiše glinu iz ležišta Crna dolina.
Prilikom kontrole, navodi se dalje u izvještaju inspektora, utvrđeno je da privredno društvo „Nemetali“ plaća naknadu za otkopanu mineralnu sirovinu u iznosu od 3,2 odsto od ostvarenog prihoda od prodaje rude.
„Privredno društvo „Nemetali“ nema potpisan Ugovor o koncesiji za eksploataciju keramičkih i opekarskih glina na ležištu Crna dolina. Utvrđeno je da je u više navrata podnosilo zahtjev za dodjelu koncesije resornom ministarstvu, prvi put je to urađeno zahtjevom od 29. septembra 2005. godine, kao i dopunom zahtjeva od 30. marta 2013. godine, a u toku 2013. godine, podnesena je i Inicijativu za pokretanje dodjele koncesije za eksploataciju keramičkih i opekarskih glina na eksploatacionom polju Crna dolina. Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja Republički rudarski inspektor je rješenjem od 24. avgusta 2022. godine naredio privrednom društvu „Nemetali“ da u roku od 90 dana kod Ministarstva energetike i rudarstva obezbijedi ugovor o koncesiji za eksploataciju keramičkih i opekarskih glina na ležištu Crna dolina“, navodi se u odgovoru Inspektorata RS.
I iz Komisije za koncesije RS potvrdili su za CAPITAL da ne postoji ugovor o koncesiji za eksploataciju gline na lokaciji Crna dolina kod Prijedora, a u katastru odobrenih eksploatacionih polja koji se nalazi na sajtu Vlade RS ne postoji dodijeljeno eksploataciono polje na lokalitetu Crne doline.
Direktor firme „Nemetali“ Miomir Sadžak potvrdio je sve navode republičkog rudarskog inspektora. On je za CAPITAL potvrdio da ova firma nema ugovor o koncesiji, niti licencu o ispunjenju uslova za izvođenje rudarskih radova u površinskoj eksploataciji nemetaličnih mineralnih sirovina, ali da eksploatiše glinu sa ležišta Crna dolina i isporučuje u Italiju.
„Mi postupamo u skladu sa nalogom rudarskog inspektora i u postupku smo obezbjeđivanja ugovora o koncesiji. Tačno je da naša firma ne posjeduje potrebnu licencu za izvođenje rudarskih radova zbog čega radove izvodi firma „Bentonit“, kaže Sadžak.
Na pitanje kako je moguće da vrše eksploataciju bez ugovora o koncesiji, Sadžak kaže da se eksploatacija vrši na osnovu rješenja nadležnog ministarstva iz 1999. godine.
Ime Slovenca Andreja Gartnera jedno je od najčešće pominjanih imena tokom procesa privatizacije u Republici Srpskoj. Gartner je od građana otkupljivao staru deviznu štednju, a potom kupovao državni kapital i tako postao vlasnik akcija u ogromnom broju privatizovanih firmi. Kako su tada pisali mediji, Gartner se 2007. godine našao na meti Tužilaštva BiH koje je sumnjalo da je nezakonito zaradio čak 250 miliona maraka, ali misteriozni Slovenac je volšebno nestao. Prema nepotvrđenim informacijama, Gartner se iz RS preselio na Kosovo, gdje je nastavio sa sumnjivim privatizacionim aktivnostima.
Prema podacima iz APIF-a, ova firma je za protekle tri godine sa ukupno devet zaposlenih ostvarivala godišnji prihod od oko 500.000 maraka i prikazivala je minornu dobit koja je prošle godine iznosila svega 540 maraka.
Iz Ministarstva energetike i rudarstva RS na pitanje koja smo im uputili prošlog petka nismo dobili odgovore na osnovu čega firma „Nemetali“ vrši eksploataciju gline na ležištu Crna dolina.
Autor: Darko Momić – Capital.ba